ด้านอารมณ์

เด็กในช่วงวัยรุ่นตอนต้นจะสนใจแต่ตัวเอง พวกเขาคิดว่าทุกคนกำลังจ้องมองเขาอยู่และรู้สึกกระดากอายได้ง่าย เด็กในวัยนี้มักมีอารมณ์แปรปรวนจากโกรวธ์ฮอร์โมน (Growth hormone) มีเด็กจำนวนมากในวัยนี้ที่รู้สึกซึมเศร้าหรือเครียดง่าย ซึ่งอาจทำให้เรียนหนังสือได้ไม่ดี หันหน้าเข้าหาเหล้าหรือยาเสพติด และมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร พวกเขาจะเริ่มตีตัวออกห่างจากพ่อแม่ และพยายามพึ่งพาตัวเองมากขึ้น พวกเขาจะค้นพบตัวตนของตัวเองเมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนปลาย

ด้านสังคม

เมื่อวัยรุ่นพยายามเป็นอิสระจากพ่อแม่ พวกเขาจะสนใจที่จะสร้างสัมพันธ์กับเพื่อนในวัยเดียวกันมากขึ้น เริ่มมีกลุ่มเพื่อน และเพื่อนจะมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของพวกเขามากขึ้น ซึ่งหมายความว่าพวกเขาจะใช้เวลาอยู่กับพ่อแม่น้อยลง นอกจากนี้เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนกลาง พวกเขายังอาจเริ่มทดลองมีเพศสัมพันธ์เพราะความอยากรู้อยากเห็น และจะเริ่มสนใจเพศตรงข้ามจริงจังเมื่อเข้าสู่วัยรุ่นตอนปลาย และพัฒนาความสัมพันธ์ลึกซึ้ง

ด้านกระบวนการคิดและจิตใจ

ทั้งเด็กผู้หญิงและเด็กผู้ชายจะพัฒนาทักษะการคิดแบบนามธรรมและแก้ปัญหาได้ดีขึ้น เด็กผู้หญิงจะมีความถนัดเรื่องการใช้ภาษาในขณะที่ผู้ชายจะถนัดคิดคำนวณมากกว่า ดังนั้นพวกเขาจะเริ่มคิดวิเคราะห์ มีหลักการ และมั่นใจในตัวเองยิ่งขึ้น จะพยายามถ่ายทอดอารมณ์ ความคิดและความรู้สึกออกมาเป็นคำพูด และคิดเกี่ยวกับการศึกษาและอนาคตของตัวเองมากขึ้น